Wednesday, April 23, 2025

Turkigu xitaa Somaliya ma siin wax ka badan $2 bilyan

      


﷽ ✍ #Thetruth!

𝐓𝐮𝐫𝐤𝐢𝐠𝐚 𝐰𝐮𝐱𝐮 𝐬𝐢 𝐛𝐮𝐮𝐱𝐝𝐚 𝐮 𝐡𝐚𝐧𝐭𝐢𝐲𝐚𝐲 𝐒𝐡𝐢𝐝𝐚𝐚𝐥𝐤𝐚 𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚. 𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚 𝐦𝐚𝐚𝐡𝐚 𝐃𝐚𝐰𝐥𝐚𝐝 𝐦𝐚𝐝𝐚𝐱-𝐛𝐚𝐧𝐧𝐚𝐚𝐧, 𝐰𝐚𝐚 𝐦𝐚𝐱𝐦𝐢𝐲𝐚𝐝 𝐓𝐮𝐫𝐤𝐢𝐠𝐮 𝐥𝐞𝐞𝐲𝐚𝐡𝐚𝐲. 𝐖𝐚𝐚 𝐊𝐚𝐧 𝐍𝐮𝐱𝐮𝐫𝐤𝐚 𝐇𝐞𝐬𝐡𝐢𝐢𝐬𝐤𝐚 𝐋𝐚 𝐇𝐨𝐫𝐠𝐞𝐞𝐲𝐞𝐲 𝐁𝐚𝐚𝐫𝐥𝐚𝐦𝐚𝐚𝐧𝐤𝐚 𝐓𝐮𝐫𝐤𝐢𝐠𝐚.


Heshiiskii shidaalka ee u dhexeeyey dawladda Soomaaliya iyo dawladda Turkiga ayaa si rasmi ah loo shaaciyey kadib markii loo gudbiyey Baarlamaanka Turkiga. Waxaana si cad u muuqata in Turkigu helay xuquuq dhaqaale oo ballaadhan, isagoo si aan xadidneyn xaq loogu siiyey kheyraadka dabiiciga ah ee Soomaaliya.


𝐐𝐨𝐝𝐨𝐛𝐚𝐝𝐚 𝐮𝐠𝐮 𝐦𝐮𝐡𝐢𝐢𝐦𝐬𝐚𝐧 𝐞𝐞 𝐦𝐮𝐮𝐣𝐢𝐧𝐚𝐲𝐚 𝐬𝐢𝐝𝐚 𝐓𝐮𝐫𝐤𝐢𝐠𝐮 𝐮𝐥𝐚 𝐰𝐚𝐫𝐞𝐞𝐠𝐚𝐲 𝐬𝐡𝐢𝐝𝐚𝐚𝐥𝐤𝐚 𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚:


𝟏: 𝐗𝐮𝐪𝐮𝐮𝐪 𝐆𝐚𝐚𝐫 𝐚𝐡 𝐨𝐨 𝐀𝐚𝐧 𝐋𝐚𝐥𝐚 𝐓𝐚𝐫𝐭𝐚𝐦𝐢 𝐊𝐚𝐫𝐢𝐧: Turkiga waxaa la siiyey xuquuq gaar ah oo uu keligii sahmin karo, horumarin karo, ugana soo saari karo shidaalka gudaha Soomaaliya iyo baddeeda. Ma jirto cid kale oo heli karta xuquuqdaas – waa monopoly buuxa.


𝟐: 𝐋𝐚𝐜𝐚𝐠𝐚𝐡𝐚 𝐗𝐚𝐪𝐮𝐥 𝐐𝐚𝐥𝐥𝐢𝐧𝐤𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐊𝐡𝐚𝐫𝐚𝐬𝐡𝐚𝐚𝐝𝐤𝐚 𝐇𝐨𝐫𝐞 𝐖𝐚𝐚 𝐋𝐚𝐠𝐚 𝐃𝐡𝐚𝐚𝐟𝐚𝐲: Turkigu ma bixinaayo wax lacag ah oo la xidhiidha saxiixa heshiiska, horumarinta, ama wax-soo-saarka – khidmadahaas oo dalalka caalamku sida caadiga ah malaayiin dollar kaga helaan shirkadaha shidaalka.


𝟑: 𝐊𝐡𝐚𝐫𝐚𝐬𝐡𝐚𝐚𝐝𝐤𝐚 𝐓𝐚𝐛𝐚𝐛𝐚𝐫𝐤𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐁𝐮𝐥𝐬𝐡𝐚𝐝𝐚 𝐖𝐚𝐱𝐚𝐚 𝐁𝐢𝐱𝐢𝐧𝐚𝐲𝐚 𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚: Caadiyan shirkadda maalgashanaysa ayaa bixisa kharashaadka bulshada iyo tababarka, hase yeeshee heshiiskan waxa si gaar ah u dhigaya in kharashaadkaasi noqdaan kuwa “la soo ceshan karo” – taas macnaheedu yahay in Soomaaliya ay iyadu bixiso kharashkaas.


𝟒: 𝐓𝐮𝐫𝐤𝐢𝐠𝐮 𝐖𝐮𝐱𝐮𝐮 𝐐𝐚𝐚𝐝𝐚𝐧𝐚𝐲𝐚𝐚 𝟗𝟎% 𝐒𝐡𝐢𝐝𝐚𝐚𝐥𝐤𝐚 𝐊𝐚𝐡𝐨𝐫 𝐅𝐚𝐚’𝐢𝐢𝐝𝐨 𝐖𝐚𝐝𝐚𝐚𝐠: Kahor inta aan wax faa’iido ah la wadaagin, Turkigu waxa uu qaadan karaa ilaa 90% wax-soo-saarka shidaalka si uu u daboolo kharashaadkiisa. Soomaaliya waxba kama helayso ilaa Turkigu uu si buuxda u soo ceshado kharashkiisa.


𝟓: 𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚 𝐖𝐚𝐱𝐚𝐲 𝐇𝐞𝐥𝐚𝐲𝐬𝐚𝐚 𝟓% 𝐊𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚: Marka heerka faa’iido wadaagga la gaadho, Soomaaliya waxay heli doontaa ugu badnaan 5% oo khidmad ah ‘royalty’, taasoo si aad ah uga hooseysa heerka caalamiga ah ee u dhexeeya 10% ilaa 15%.


𝟔: 𝐒𝐡𝐚𝐫𝐜𝐢𝐠𝐚 𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚 𝐖𝐮𝐮 𝐆𝐨’𝐚𝐧 𝐘𝐚𝐡𝐚𝐲: Haddii Soomaaliya dejiso sharci cusub oo kordhinaya kharashaadka Turkiga, lacagtaasi si toos ah ayaa looga jari doonaa faa’iidada Soomaaliya. Taas micnaheedu waa in Soomaaliya aan xitaa xor u ahayn inuu is-difaaco sharci ahaan.


𝟕: 𝐓𝐮𝐫𝐤𝐢𝐠𝐮 𝐖𝐮𝐱𝐮𝐮 𝐗𝐨𝐫 𝐮 𝐘𝐚𝐡𝐚𝐲 𝐃𝐡𝐨𝐨𝐟𝐢𝐧𝐭𝐚 𝐒𝐡𝐢𝐝𝐚𝐚𝐥𝐤𝐚: Heshiiska waxa uu siinayaa Turkiga xorriyad buuxda oo uu shidaalka u dhoofin karo meel kasta oo uu doono, iyadoo Soomaaliya aan wax go’aan ah ku lahayn maamulka ama suuq geynta shidaalkaas.


𝟖: 𝐂𝐢𝐢𝐝𝐚𝐦𝐨 𝐓𝐮𝐫𝐤𝐢𝐠𝐚 𝐊𝐚 𝐒𝐨𝐜𝐝𝐚 𝐀𝐲𝐚𝐚 𝐈𝐥𝐚𝐚𝐥𝐢𝐧𝐚𝐲𝐚 𝐒𝐚𝐡𝐦𝐢𝐧𝐭𝐚: Qodob ka mid ah heshiiska wuxuu ogolaanayaa in Turkigu ciidamo usoo diro si ay u sugaan goobaha shidaalka – waa fal xadgudub ku ah madax-bannaanida dalka.


𝟗: 𝐊𝐡𝐢𝐥𝐚𝐚𝐟 𝐖𝐚𝐥𝐛𝐚 𝐖𝐚𝐱𝐚𝐚 𝐋𝐚𝐠𝐮 𝐗𝐚𝐥𝐥𝐢𝐧𝐚𝐲𝐚𝐚 𝐌𝐚𝐱𝐤𝐚𝐦𝐚𝐝 𝐈𝐬𝐭𝐚𝐧𝐛𝐮𝐥 𝐤𝐮 𝐓𝐚𝐚𝐥𝐥𝐚: Dacwad kasta oo ka dhex dhalata labada dhinac waxa lagu go’aaminayaa maxkamad Turkigu martigelinayo, taasoo meesha ka saaraysa madax-bannaanida sharciga Soomaaliyeed.


Heshiiskani wuxuu Soomaaliya gelinayaa xaalad gumeysi dhaqaale oo casri ah. Waa heshiis aan caddaalad ahayn, aan sharciyad qaran lahayn, dunida ma jirto cid heshiish noocan gashaa. Dawladda Ukraine waxay diiday heshiis macdaneed oo Mareykanku rabay 50% faa’iido ah, inkasta oo Mareykanku siiyey Ukraine taageero dhaqaale iyo milatari oo ku dhow $200 bilyan, kana difaacay duullaanka Ruushka.


Turkigu xitaa Somaliya ma siin wax ka badan $2 bilyan.





Cabsidda Cusub Ee Dollar ka !

       


﷽✍ 📢 #Warning!🚨

  Lacagaha Maalqabeenadda Ciraaq ee bangiyada Mareykanka waxaa lahaan doona dadka Mareykanka.


 Madaxweyne Donald Trump ayaa dhawaan sheegay in dhaqaalaha siyaasiyiinta Ciraaq ay ku xareeyaan bangiyada Mareykanka ay hadda yihiin hantida shacabka Mareykanka, taasoo magdhow u ah dhiigii iyo naf-hurnimadii askarta Mareykanka ee Ciraaq.


 Waa kuwan liiska qaar ka mid ah lacagta lagu eedeeyay sida lagu daabacay bogga Khasnadda Maraykanka:


 👉Nuri al-Maliki: $66 bilyan

 👉Adnan al-Asadi: $25B 

 👉Saleh al-Mutlaq: $28B 

 👉Baqir al-Zubeydi: $30B 

 👉Baha al-Araji: $37 bilyan

 👉M. Al-Daraaji:     $19B

 👉Hoshyar Zebari: $21B 

 👉Mascuud Barzani: $59B 

 👉Salim al-Jubouri: $15B 

 👉Sadoun al-Dulaimi: $18B 

 👉Faaruuq al-Araji: $16B 

 👉Adil Abdul-Mahdi: $31B 

 👉Osama al-Nujaifi: $28B 

 👉Haider al-Abadi:

    $17 bilyan

 👉M. al-Karbuuli: $20 bilyan

 👉Axmed Nuuri al-Maaliki:    

     $14 bilyan

 👉Tarek Najm:     $7 bilyan

 👉Cali Al-Allaq:    $19 bilyan

 👉Cali al-Yasari:   $12 bilyan

 👉Xasan al-Anbari: $7 bilyan

 👉Iyad Allawi:       $44 bilyan

 👉Jalal Talabani:  $35 bilyan

 👉Raafi Al-Cisaw: $29 bilyan


 Wadarta guud: $597 bilyan*


 Xaalad argagax leh ayaa lagu soo waramayaa in ay qabsatay shaqsiyaad caan ah oo ku baahsan Sacuudiga, Imaaraadka, Kuwait, iyo Baxreyn.

 Iyada oo la isku dayay in si deg deg ah lacagaha looga wareejiyo Mareykanka, xitaa khasaarooyin la taaban karo.  

Arrintan ayaa sidoo kale keentay cabsi baahsan oo ka jirta dalka Switzerland oo laga cabsi qabo ammaanka bangiyada caalamka.

Maadaama sirta xisaabaadka bangiyada caalamiga ah ay soo food saartay khatar weyn, taa soo meesha ka saartay kalsoonida hay’adaha maaliyadeed ee caalamka.

Tuesday, February 18, 2025

Europe in turmoil Emergency

   




﷽ ✍ Europe in turmoil Emergency 

 European Summit that beats Riyadh's Russia-US summit


The emergency summit called the "Paris Europe Security Summit" was organized by French President Macron, and despite the name of the summit being European, only seven countries were invited: France, Germany, the United Kingdom, Italy, Poland, Spain and Denmark. These seven countries are at the forefront of the struggle to ensure that peace is not achieved in Ukraine and that Russia is expelled from all the territories occupied by it and inhabited by people of Russian nationality. All of these countries, led by the United Kingdom, Germany and France, like the former Biden administration in the United States, have made it clear that their plan is to weaken Russia strategically, break it up into several countries, and provide its resources to other hands to rule.


 However, the US and European plan failed and Russia destroyed, and some seized most of the weapons, money and troops that NATO had put on the table for Ukraine, to the point that NATO today does not have enough weapons to fight Russia.


The newly elected US administration assessed that the situation was bad and that Russia could not be challenged, so Trump preferred peace and reconciliation with Russia. However, the seven countries that opened the summit in Paris today rejected Trump's proposal and stood by with everything available to support Ukraine and impose sanctions on Russia. Once again, the US told Europe that the sanctions on Russia had failed, and that Russia could not be confronted with force and military force, so peace should be sought. 


 The Foreign Minister of Hungary, which was not among the European countries invited to the Paris conference, and which has been working hard to achieve peace, said hours ago, "The people who came to Paris are anti-peace, and they do not represent the whole of Europe."


British Foreign Minister Keir Starmer, who spoke after the conference, said that Europe would support Ukraine with everything it could. He added that Britain was ready to provide troops if needed.


The Danish Foreign Minister also spoke and said that Ukraine should be allowed to bomb any part of Russia, and that it should be supported with whatever budget it needs.


The seven countries meeting in Paris are all very poor economically, and their military and weapons are very weak. Britain, which was considered the most militarily developed country in Europe, has now revealed that it has fewer than 200 tanks left, and two aircraft carriers cannot last a month in a war.  The current British combat-ready forces are said to be less than 50,000. Other countries are also reporting.


As for Riyadh, all the high-level delegations who paved the way for the Trump-Putin meeting have now arrived, and their meeting is expected to begin tomorrow, Tuesday. 


Stay tuned for the latest news from Europe and the Riyadh meeting.


> Badbado Consultant Bureau

Saturday, December 7, 2024

What is federalism?

 



﷽✍ What is federalism?

Many Countries Adopt Federalism To Manage Ethnic Diversity Within Their Borders And Help Promote Unity. There Are 25 Federal Countries Globally, Representing 40% Of the World’s Population Today, 5 Of Them Are On The African Continent.


There are several types of federalism, including: 

★ ★ Balance federalism:- A type of federalism.

★ ★ Unitary federalism:- A type of federalism 

★ ★ Segmented federalism:- A type of federalism 

★ ★ Accommodation federalism:- A type of federalism 

★ ★Cooperative federalism:-

 A model of federalism where the federal and state governments work together to create and administer public policy 

★ ★ Holding together federation:-A type of federalism 

where the central government has more power than the states.


This federalism In Africa Is A five African Countries Ethiopia 🇪🇹, Nigeria 🇳🇬, Somalia 🇸🇴, South Africa 🇿🇦, And South Sudan These Five States Adopted A Federal Order Considering Identity (Ethnicity/Race/Clan/Religion), To A Varying Extent, In Redrawing Internal Boundaries, They Attempted To Manage Ethnic Conflict By Allowing Territorial Groups To Exercise Some Degree Of Self-Rule. 

These African States Face Problems Of Territorial Governance, Such aAs Territories Contested Among Ethnonationalities, Self-Rule Demands, And Disagreement On State Structure AndTerritorial Distribution Of Powers, These States Adopted A Divergent Approach To Handling Territorial Politics Under Conditions Of Ethnic Diversity, Territorial Politics Refers To The Relationship Between Geographical Centers And Peripheries And The Horizontal And Vertical Interface Of Spatially Circumscribed Sites Of Political Authority.


Nigeria 🇳🇬, Ethiopia 🇪🇹, And South Africa 🇿🇦 

Are Matured Federations, Somalia 🇸🇴  And South Sudan 🇸🇸 

 Are Evolving Federations Essential To Illuminating The Politics Of Federalism In Post-Conflict Settings.

✿ Nigeria 🇳🇬

Federalism in Nigeria refers to the devolution of self-governance by the West African nation of Nigeria to its federated states, who share sovereignty with the Federal Government. Federalism in Nigeria can be traced to Sir Frederick Lord Lugard, when the Northern and Southern protectorates were amalgamated in 1914.

✿ Ethiopia 🇪🇹

Meles Zenawi and his government adopted ethnic federalism with the aim of establishing the equality of all ethnic groups in Ethiopia. Features of ethnic federalism have been displayed also in other countries, including Nepal, Pakistan, South Sudan, Yugoslavia, and Apartheid-era South Africa.

✿ South Africa 🇿🇦

A contingency model for constitutional development in South Africa is presented. Federalism is superior to unitarism in resolving South Africa's constitutional dilemma. However, neither federation nor confederation are considered appropriate. A third form of federalism is developed from the model which is termed “cofederation”.

 It combines characteristics of both federation and confederation in a hybrid interstate‐intrastate dispensation.

✿ Somalia 🇸🇴 

Dual Federalism - It provided for a clear division of power between the federal and state governments, as described earlier. Two Supreme Court

✿ South Sudan 🇸🇸 

This article spotlights existing debates under the on-going constitutional design process on the type of federalism South Sudan should adopt. 

It is a debate with varying and potentially divisive perspectives. 

Dominant proposals in these debates are territorial and ethnic federalism.


 Somalia Also Is Different From 4 Other Africa Countries Because It Is A Country With One Ethnic, One Language, One Religion, But Has Divided Politics Of Tribalism And Somalia Adopted Federalism In 2004.

Also Ethiopia Adopted Federalism In 1991 When The Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front (EPRDF) A Coalition Of Four Major Parties Came To Power Between 1991 And 2019 The EPRDF Tightly Controlled Regional Governments, It Suppressed Any Demands For Self-Rule. The Coming To Power Of Abiy Ahmed In 2018 Helped Open Up The Political Space And Today Are 12 regions In The Country And Also Ethiopia It Celebrates Today 7, December 2024 The 19th Ethiopian Nations, Nationalities And Peoples Day in Arbaminc city.

However, These African Countries That Have Adopted The Federalism System.

 Two Of Them Are In The Horn of Africa Somalia, And Ethiopia But Different Federalism.



 

Wednesday, September 4, 2024

BREAKINGNEWS: Muqdishu Plans to Target Shipping Lines Operating at Berbera Port

            


   ﷽  ✍  #BREAKINGNEWS: Muqdishu Plans to Target Shipping Lines Operating at Berbera Port. 


Sources close to the Somalian Port Authority have revealed that a list of actions has been prepared against shipping lines operating at Berbera Port, including major players such as CMA CGM GmbH, Maersk Line, and MSC. These measures would force the shipping lines to pay port charges, mooring services, and anchorage fees into accounts controlled by Muqdishu’s Port Authority in the UAE. Any shipping line that refuses to comply with these demands will be accused of violating Somalia's sovereignty and territorial integrity, with the threat of being barred from accessing Berbera. Notably, Egypt, which controls the Suez Canal—a vital passage for ships bound for Berbera—is reportedly collaborating closely with Muqdishu in this effort.


In addition to these financial pressures, Muqdishu is reportedly working with foreign countries to establish communication satellite services, including Inmarsat and Navtex, to monitor all ships entering or leaving Berbera. The Somalian Port Authority has even threatened to blockade Berbera Port entirely and prevent any ships from docking there if Somaliland proceeds with formalizing its Memorandum of Understanding (MOU) with Ethiopia.


Over the past few days, the Muqdishu regime has escalated its campaign by issuing directives to Carriers and financial institutions operating in Somaliland, ordering them to remove any mention of Somaliland from their websites and platforms. The regime has also pressured EU countries supporting the Somaliland Development Fund (SDF) to reroute their aid through Muqdishu instead of providing it directly to Somaliland.


Muqdishu administration is aggressively targeting Somaliland through a series of calculated steps aimed at undermining its sovereignty and economic stability.


Despite these clear and aggressive actions by the Muqdishu administration, the Somaliland government under Muuse Biihi has shown a troubling lack of response. There have been no strategic steps or countermeasures prepared by the Somaliland administration to address or mitigate these threats, raising concerns about the effectiveness and resolve of Biihi’s leadership in defending Somaliland's interests.

Saturday, March 9, 2024

Itoobiya Ku Jirta Xuduudahaaga

          


#Itoobiya Ku Jirta Xuduudahaaga

Wararka laga helayo wada-hadallada qarsoodiga ah ee u dhexeeya Soomaaliya iyo Itoobiya oo ay garwadeen ka tahay Kenya iyo dhinacyo kale, ayaa muujinaya in Soomaaliya ay diyaar u tahay inay heshiis is afgarad ah la gasho Itoobiya.  Tani waxay u ogolaanaysaa Itoobiya inay ku hesho dekedaha Soomaaliya qiimo dhimis lagu sameeyo kastamka/canshuurta, waxayna ku xidhan tahay Itoobiya inay ka baxdo heshiiskii ay la gashay gooni-goosadka waqooyiga Soomaaliya, kana tanaasusho fikradda ah inay hesho saldhig ciidan❗️

Su’aasha is weydiinta mudan ayaa ah hadda dowladda Soomaaliya ma ku adkeysan doontaa in Itoobiya ay raali gelin rasmi ah ka bixiso xadgudubka ay ku sameysay madax banaanida Soomaaliya mise waxay sii wadi doontaa saxiixa heshiis cusub oo u ogolaanaya Itoobiya in ay dekedaha Soomaaliya uga faa’ideysato arrimo ganacsi‼️

#Waqtiga sheegi doonaa !

Tuesday, August 1, 2023

Madaxbanaanida Somalia 🇸🇴 Oo 1 Sano Ka Hartay !

           


                    ●▬▬๑﷽ ๑▬▬●    

 ✍ 🇸🇪 🇸🇴   UNSC waxay ka codsatay dowladda Soomaaliya inay guul gaarto Awooda Madaxbanaan ee Hal sano gudaheed!

 By Dr. Maxamuud M. Culuso

 Talaado Ogosto 1, 2023

 

 Ka dib 12 sano oo geeddi-socod nabad iyo dowlad dhiska oo isku xiran, Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay (UNSC).

 Wuxuu ka codsaday Dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya (UNSC) inay ku gaarto “awoodda madax-bannaanida”.

 Muddo hal sano ah si ay uga qalin-jabiso ku-dhaqanka cutubyada :-

⭕️ VII iyo cutubka, ⭕️ VIII ee  Axdiga Qaramada Midoobay.

Wuxuu soo afjarayaa Howlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya (AMISOM) dhamaadka December 2024.

 In laga qaado cunaqabateynta hubka, iyo in la fuliyo rabitaanka Soomaaliya ee ah in Soomaaliya ay cagaheeda ku istaagto ammaan, xasilloon, nabad Oo midaysan, dimoqraadi ah, barwaaqo ah. 

 Awoodda madax-bannaanida, oo la xidhiidha fikradda "isku-filnaanshaha," macneheedu waa "awoodda lagu hubinayo, iyada oo si buuxda loo xakameynayo qaranka iyo iyada oo aan lagu tiirsanayn kaalmo shisheeye oo toos ah, fulinta iyo joogtaynta ujeedooyinka amniga iyo difaaca qaranka.

Ujeeddooyinka amnigu waxay ka kooban yihiin dhammaan ujeedooyinka kale ee qaranka.  

Nasiib darro Soomaaliya waxay ku lumisay waqti iyo dhaqaale sidii ay u noqon lahayd dawlad!! madax-bannaan oo leh dhammaan awoodihii loo baahnaa.  

Xilliga kama dambaysta ah ee aad u soo dhowaanaysa si loo gaaro awood dowladeed bartamaha 2024. 

Waa in ay ka welwelaan madaxda Soomaaliyeed iyo muwaadin kasta oo Soomaaliyeed oo ka walaacsan mustaqbalka dalkiisa ama keeda.

Marka laga hadlayo arrimaha Soomaaliya, astaamaha la iska indho-tiray ee ah maqaamka awoodaha dowladnimo waxaa ka mid ah ka go’naanta midnimada qaranka, dhowrista sharciga, dhameystirka dastuurka KMG ah, iyo xoojinta kalsoonida shacabka ee dowladnimada iyadoo loo marayo “go’aamo maamul oo keliya. 

 Kuwaas oo sharci ah, oo loo maray hab cadaalad ah.  

Hawlaha lagu gaarayo awoodaha madaxbanaanida waxaa lagu qeexay:

 ✿ Dastuurka Federaalka Ku Meel Gaarka ah;

 ✿ barnaamijka dowladda federaalka ee uu ansixiyay baarlamaanka federaalka;

 ✿ awaamiirta ku jirta Go'aamada iyo Bayaanka Madaxweynaha ee UNSC;

 ✿ barnaamijka maaraynta dhaqaalaha ee hoosta ka xariiqaya Initiative Relief Initiative (HIPC).

 Qorshaha Kala-guurka ee Soomaaliya (STP) ee loo sameeyay ka bixitaanka Ciidamada Nabadda iyo Ammaanka ee Midowga Afrika ka dib 16 sano oo ay Soomaaliya joogeen;

 ✿ Dejinta maqaamka gobolada Waqooyi Galbeed (Somaliland) ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya (FRS);

 ✿ Dhismaha Amniga Qaranka.

 ✿ qorshaha dib u habaynta cadaalada iyo toosinta.

 ✿ Xeerarka diyaarinta hab doorasho oo xor iyo xalaal ah oo lagu kalsoonaan karo oo hal qof ah.

 Isku soo wada duuboo, awoodaha madax-banaanidu waxay ka muuqdaan dhisidda iyo waxqabadka hay’adaha federaalka, dawlad-goboleedyada iyo kuwa maxalliga ah oo awood u leh inay si  hufan u gutaan hawlaha dawlad-goboleedka si waafaqsan sharciga dalka oo dhan. 

 Xidhiidhka wada shaqayneed ee habaysan iyo wada shaqayneed ee ka dhexeeya DFS iyo Dawladaha xubinta ka ah Dawladda Federaalka (FMS) waxay ka dhigan tahay tallaabada ugu horreysa ee lagu gaarayo awoodaha madax-bannaanida.  Khilaafaadka siyaasadeed ayaa ka hortagaya xiriirka dowladeed ee caafimaad qaba.

 In kasta oo FRS-ta ay si dhab ah u kala qaybsan tahay, haddana caalami ahaan, DFS waxaa loo aqoonsan yahay inay tahay dawlad sharci ah oo matalaysa Soomaaliya oo ah hal waddan iyo dad ka tirsan adduunka iyo beesha caalamka.  

Mudnaantan gaarka ah waxay ahayd inay ku dhiirigeliso madaxda Soomaaliyeed iyo dadka wax garadka ah inay dardargeliyaan is dhexgalka siyaasadeed, bulsho, dhaqaale iyo amni ee dalka iyadoo loo marayo wada-hadal iyo is-afgarad dhab ah oo loo turjumayo hay’ado qaran oo xooggan.

Nasiib darro, waaya-aragnimadii 2020 iyo 2021 waxay sii qotomisay tafaraaruqa dawladnimo iyo xamaasad siyaasadeed oo qalloocisay dhaqankii siyaasadeed ee Soomaalida. 

 Narcissism waa dabeecad shaqsiyadeed oo isku darsa anaaninimada, dareenka xaq u lahaanshaha, baahida loo qabo, iyo dareen la'aan. 

 Narcissists waxay leeyihiin kalsooni nafsi ah oo jilicsan, kala qaybsanaan ah oo u dhexeeya sicir-bararka iyo hoos-u-dhigga, iyo dareenka aargoosiga ee awoodda.  Narcissists-ka siyaasadeed waa in la xaqiro oo la ciribtiro.

 UNSC, oo hoos imanaysa awoodda Cutubka VII ee Axdiga Qaramada Midoobay, ayaa soo saartay Qaraar ka kooban 13 bog S/RES/2628/2022 ee March 31, 2022 si ay u farayaan maamulada Soomaaliya inay qaadaan liis dheer oo ah talaabooyin siyaasadeed, sharci, amni iyo maamul.  

Kahor bixitaanka ciidamada AMISOM ee loo bixiyay (ATMIS) ee Soomaaliya December 31, 2024. Taariikhdaas ka dib, DFS waxay qaadaysaa mas’uuliyadda ilaalinta qaranimada iyo dadka Soomaaliyeed.


 ●Maamul hufan iyo maamul guud.

 ii) Waxaa mudan in aan hoos ku soo xigano tuduc xasaasi ah oo Go'aanka kaas oo tilmaamaya mawduucyada lagu kasbado awoodaha madaxbannaanida:-

 “Innagoo aqoonsan in tallaabo milateri oo keliya aysan ku filneyn in lagu xalliyo khataraha nabadda iyo ammaanka Soomaaliya.

 iyadoo xoogga la saarayo in ilaalinta rayidka ay muhiim u tahay dhisidda nabad waarta.

 Iyadoo aan ku celinayno baahida loo qabo in la raaco HAB-QARAN oo xoojinaya aasaaska nabadda iyo xasilloonida.  , ….  

 🙏🏿) Maamul hufan iyo maamul guud.

 🙏🏿) La dagaalanka musuqmaasuqa.

 🙏🏿) Ka hortagga dambiyada Abaabulan.

 🙏🏿) Sarraynta sharciga.

 🙏🏿) Cadaalada iyo fulinta sharciga.

 🙏🏿) Dadaalka looga hortagayo argagixisada.

 🙏🏿) Dadaalada lagu dhiirigelinayo ka bixitaanka argagixisada iyo goosashada.

 🙏🏿) Ka-hortagga  xag-jirnimada gacan-ka-hadalka ah ee horseedda argagixisada.

 🙏🏿) Dib u habaynta laamaha amniga.

 🙏🏿) Siyaasad loo dhan yahay iyo dib u heshiisiin.

 

Mawduuc kastaa wuxuu ku lug leeyahay qaab-dhismeedka kaabayaasha, siyaasadaha, sharciyada, xeerarka, nidaamyada, dhaqamada, daahfurnaanta iyo isla xisaabtanka.

 Si loo xaqiijiyo nidaam federaali ah oo si buuxda u shaqeeya kaas oo hadda su’aal laga taagan yahay, qaraarku wuxuu ku boorinayaa DFS iyo FMS inay si hufan uga wada-shaqeeyaan dhammaan mudnaanta qaranka si ay uga faa’iideystaan ​​dhammaan Soomaalida.  

Tallaabo macquul ah oo arrintan la xiriirta, qaraarku wuxuu hoosta ka xariiqayaa baahida degdegga ah ee loo qabo dhameystirka dastuurka oo ah aasaaska sharci iyo siyaasadeed ee dowladda iyo hay’adaha Soomaaliya.

Nasiib darro, waaya-aragnimadii 2020 iyo 2021 waxay sii qotomisay tafaraaruqa dawladnimo iyo xamaasad siyaasadeed oo qalloocisay dhaqankii siyaasadeed ee Soomaalida.  

Narcissism waa Dadka qaba xanuunkaan waxaa laga yaabaa inay waayaan awood ay ku fahmaan ama ay daneeyaan dareenka dadka kale.

 Narcissists waxay leeyihiin kalsooni nafsi ah oo jilicsan, 

narcissistic waa xaalad caafimaad maskaxeed oo ay dadku leeyihiin dareen aan macquul ahayn oo muhiimaddooda kaliya ah.  

Waxay u baahan yihiin oo raadiyaan fiiro gaar ah waxayna rabaan inay dadku u arkaan Muhiim inuu yahay.

 Narcissists-ka siyaasadeed waa in la xaqiro oo laga foojignaado!

 UNSC, oo hoos imanaysa awoodda Cutubka, ⭕️ VII ee Axdiga Qaramada Midoobay, 

Ayaa soo saartay Qaraar ka kooban 13 bog S/RES/2628/2022 ee March 31, 2022 si ay u farayaan maamulada Soomaaliya inay qaadaan liis dheer oo ah talaabooyin siyaasadeed, sharci, amni iyo maamul.  

Kahor bixitaanka ciidamada AMISOM ee loo bixiyay (ATMIS) ee Soomaaliya December 31, 2024. 

Taariikhdaas ka dib, DFS waxay qaadaysaa mas’uuliyadda.

 Mawduuc kastaa wuxuu ku lug leeyahay qaab-dhismeedka kaabayaasha, siyaasadaha, sharciyada, xeerarka, nidaamyada, dhaqamada, daahfurnaanta iyo isla xisaabtanka.

 Si loo xaqiijiyo nidaam federaali ah oo si buuxda u shaqeeya kaas oo hadda su’aal ka taagan yahay, Qaraarku wuxuu ku boorinayaa DFS iyo FMS inay si hufan uga wada-shaqeeyaan dhammaan mudnaanta qaranka si ay uga faa’iideystaan ​​dhammaan 2024 Soomaalida. 

 Tallaabo macquul ah oo arrintan la xiriirta, qaraarku wuxuu hoosta ka xariiqayaa baahida degdegga ah ee loo qabo dhameystirka dastuurka oo ah aasaaska sharci iyo siyaasadeed ee dowladda iyo hay’adaha Soomaaliya.

Qaraarku waxa uu fasaxayaa qoritaanka ciidamo cusub oo nabada-sugga oo dhan 22,825  dhamaadka bisha June 2024.

Iyadoo la raacayo nidaamka turxaan bixinta ee ku haboon iyo samaynta kormeerka rayidka iyo la xisaabtanka laamaha amniga iyo difaaca.

  In kasta oo ay DFS dhibaato weyn ku hayso wada-shaqeynta iyo isku-dubbaridka saaxiibo badan oo caalami ah oo kala duwan, mararka qaarkoodna iska hor imanaya danaha iyo mudnaanta siyaasadeed iyo dhaqameed, wada-shaqeynta iyo isku-dubbaridka ka dhexeeya DFS iyo saaxiibbada Caalamka ayaa weli ah mid muhiim ah.

 December 22, 2022, Bangiga Adduunka ayaa ansixiyay $75 milyan mashruuc, cinwaankiisu yahay "Somalia Enhancing Public Resource Management Project (SERP)", ujeeddaduna tahay dhisidda sharciyad dowladeed, xoojinta isla xisaabtanka, hufnaanta iyo yareynta kala qaybsanaanta hay'adaha ee looga baahan yahay bixinta adeegyada  Muwaadiniinta Soomaaliyeed. 

 Waxqabadka maamulka guud waa ka fog yahay heer la aqbali karo.  Kulamada wasaaradaha waaxyaha ee XFS iyo FMS ayaa ah kuwo soo noqnoqda iyadoon la helin xeerar cad oo ku salaysan is dhexgal shaqo.

 Sida ku cad xiriirka dowlad goboleedyada, Wasaaradda Maaliyaddu waxay soo saartaa dhammaadka bil kasta xogta miisaaniyadeed mideysan ee dowladda federaalka iyo shan FMS – Puntland, Galmudug, Hirshabeelle, Jubbaland, iyo Koonfur Galbeed.  Waa wax laga xumaado in la ogaado in xogta Puntland aan lagu darin xogta isku dhafka ah ee bisha May 2023.

Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo u safray magaalada New York ee dalka Mareykanka ayaa khudbad ka jeediyay shirka UNSC ee 22-ka June 2023 looga hadlayo arrimaha Soomaaliya, 

kaasoo uu shir guddoominayay Wasiiru Dowlaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda Imaaraadka Carabta (UAE). 

 Wuxuu codsaday in laga qaado cunaqabateynta hubka ee saaran tan iyo 1992-kii si ay sharuud muhiim ah ugu noqoto in si wax ku ool ah looga guuleysto kooxda argagixisada ah ee Al Shabaab iyo in loo dhiso mustaqbal nabad iyo barwaaqo u ah Soomaaliya.

 Haddaba, Idaacadda Codka Maraykanka (VOA) iyo Machadka Hiraal waxay daabaceen laba maqaal oo kala ah:-

1. Codsiyada Soomaaliya ee Qaadista Cunaqabataynta Hubka.

2. Quful iyo raran: Khatarta ay leedahay in si degdeg ah looga qaado cunaqabataynta hubka ee Soomaaliya.  

Labada qodobba waxa ay iftiimiyeen khatarta la xidhiidha qaadista cunaqabataynta hubka ee sida degdega ah looga qaaday sababahan soo socda.  

(1) Marka hore, iyadoo laga duulayo daacadnimada qabiilka ee ku dhex duugan bulshada Soomaaliyeed iyo isku dhaf la'aanta Ciidanka Qaranka Soomaaliyeed (SNA).

qaadista cunaqabateynta hubka waxay sii hurin kartaa colaadaha beelaha.

 (2) DFS oo la’dahay awood  ay si buuxda ugu maamusho dhammaan xuduudaheeda ama dekedaha laga soo galo.

Haddaba, khatarta ka dhalan karta in si sharci-darro ah dalka lagu soo galo hub.

hubkaas sharci-darrada ah wuxuu ku dambeyn karaa gacanta dambiilayaasha iyo argagixisada.

(3) jiritaanka suuqa hubka furan ee Soomaaliya iyadoo dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada aysan lahayn awood ay ku kormeeraan kuna raad raacaan.

(4)  xasilooni darada ka dhalan karta wadamada dariska la ah Soomaaliya ee ku wajahan qulqulka hubka sharci darada ah ee Soomaaliya.

 Inkastoo UNSC ay sugeyso Agoosto ilaa Noofambar 2023 warbixino dhowr ah oo ka imaanaya DFS, AU, UN, iyo Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay.

waxay u muuqataa in u fiirsashada maqaalada VOA iyo Machadka Hiraal ay saameyn ku yeesheen wadatashiyada gudaha ee UNSC sida laga dareemi karo.  Qaraarka S/RES/2687 ee 27 Juun 2023 ka kooban 8 bog.  

dhanka miisaaniyada, tababarida, soo iibinta, isku dhafka ciidamada iyo qeybsiga dowladda dhexe iyo dowlad goboleedyada, maamulka saxda ah ee hubka iyo rasaasta heer federaal iyo heer dowlad goboleed, la dagaalanka ka ganacsiga hubka iyo rasaasta, iyo ugu dambeyntii xasilinta iyo dib u heshiisiinta xili hore ee dhammaan deegaanada la xoreeyay.  Al Shabab,

 ka qaybgalka macnaha leh ee bulshada rayidka ah ee doodaha siyaasadda guud.

 Qaraarkan waxa uu dhiirigelinayaa in dalalka xubnaha ka ah Qaramada Midoobay ay ka taageeraan Soomaaliya sidii loo samayn lahaa ammaanka badda, loona qaybiyay ilaalada xeebaha, booliska badda, iyo ciidamada badda si loo yareeyo dembiyada badda, loogana hortago tahriibka.

  Si looga faa'iidaysto taageeradaas, DFS iyo FMS waa in ay sida ugu dhaqsaha badan u xalliyaan! dhammaan su'aalaha siyaasadeed iyo kuwa dastuuriga ah ee sugaya dhulka iyo dadka midaysan ee ku hoos jira xukunka dimoqraadiga ah ee federaalka iyo dawlad goboleedyada.

 Iyadoo la tixraacayo dooda sare, DFS iyo FMS waa inay fiiro gaar ah u yeeshaan awaamiirta Go'aamada UNSC iyo ka gudubka halista ah ee laga gudbayo xaaladda madaxbanaanida ee la wadaago ee hoos timaada cutubka VII iyo VIII una gudbaya xaalad madaxbanaani buuxda oo ay ku jirto awoodaha madaxbanaanida.  Khatarta ah inay ka hoos baxdo yoolka ayaa aad u sarreeya.

    Editor :- Shideelo_Ciid